Ödem depresif kişilerde daha sık görülüyor
Hücreleri çevreleyen alanda banalden fazla akışkan birikmesi gidişatı olarak belirlenen ödem, bedenin akciğer, kalp çeperi, karın boşluğu gibi değişik bölgelerinde büyüyebilmekle beraber; genellikle kendisini el, ayak, bacak ve yüzde şişme biçiminde gösteriyor.
Ödem olarak adlandırılan bu şişmelerin ehemmiyetli hastalıkların habercisi olabileceğine dikkat sürükleyen Anadolu Sağlık Merkezi İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, “Ödem; az hareket eden, fazla kilolu, diyabetik, tuzlu ve karbonhidrattan zengin beslenen, depresif, gergin ruh hali ve huya sahip şahıslarda ve menopoz yarıyılına yakın olan bayanlarda daha sık görülür” dedi. Ödeme neden olan etmenlerin tanımlanmasıyla sualin ortadan kaldırılabileceğini dile getiren Atasoyu, ödem hakkında merak edilenleri anlattı.
Yüzde, elde, bacakta veya ayaktaki kabarıklıkların görülme sebebi genellikle ödemler oluyor. Ödemler ise hücreleri çevreleyen alanlarda banalden fazla akışkan birikmesiyle ortaya çıkıyor. Böbrek, kalp, karaciğer ve tiroit gibi ehemmiyetli hastalıkların bulgusu olabilen ödemleri uzun müddet oturmak veya ayakta kalmak, fazla ölçüde tuz ve karbonhidrat harcamak tetikleyebiliyor. Ödemin kimlerde daha sık görüldüğünü ve rehabilitasyon usullerini anlatan Anadolu Sağlık Merkezi İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, “Uzun süreli eylemlerin ve beslenmenin yanı gizeme damarlardaki dolaşım bozuklukları, alerjik gidişatlar, bayanlardaki regl evveli yarıyıl, hamilelik ve muhtelif hastalıkların rehabilitasyonunda kullanılan bazı ilaçlar da ödeme neden olabilir” dedi.
Yerçekiminin tesiri bacakları vuruyor
Böbrek, kalp, karaciğer ve tiroit hastalıklarında tüm bedende ödem büyüyebiliyor. Ancak ödem, yerçekiminin tesiriyle sıklıkla bacaklarda fark edilen bir gidişat olarak dikkat sürüklüyor. Gece uyku sürecinde ise, yatay pozisyonda duran bedenle bacaklardaki ödem, bedenin öteki kısımlarına ve hatta surata kadar dağılabiliyor. Sabah uyanınca ödemin daha çok surat ve ellerde olması da bundan kaynaklanıyor. Günlük koşturmaca içinde ise akşama doğru ödem akışkanı bacaklara doğru iniyor ve tekerrür bu bölgede şişmeler ortaya çıkıyor.
Gergin ruh hali ödeme yol açıyor
Ödemin kimlerde daha sık görüldüğü hakkında bilgi veren Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, “Az hareket etmek, fazla kilo, diyabet, tuzlu ve karbonhidrattan zengin beslenmek gibi gidişatlar ödemi tetikliyor. Ayrıca, menopoz yarıyılına yakın olan bayanlarda dolaşımın yavaşlaması, bedendeki yağ kitlesinin su yakalaması ve hormonal farklılıklar ile meçhul öteki mekanizmalar sebebiyle de ödem daha sık görülebilir” dedi. Atasoyu, depresif, gergin ruh hali ve huya sahip olan şahıslarda da ödemlere sıklıkla tesadüfüldüğünü dile getirdi.
Tuz ve karbonhidrattan kaçının
Ödem rehabilitasyonunun her hastalıkta olduğu gibi sebebe müteveccih olarak tasarlandığını belirten Atasoyu, “Bilinen bariz bir hastalığı olmayan şahıslarda, özellikle bacaklarda oluşan ödemin uzaklaştırılması için tuz ve karbonhidrat tüketiminin kısıtlanması, istirahat ederken bacakların yukarıyada yakalanacak biçimde uzatılması, uzun müddet hareketsiz kalmaktan kaçınılması ve günlük akışkan tüketiminin 1.5-2 litre etrafında sağlanması uygun olacaktır. Ayrıca hekim teklifiyle bacaklara sargı uygulanması, masaj yapılması ve gerektiğinde idrar söktürücü ilaç kullanımı bereketli olabilmektedir. Şayet altta uyuyan bir hastalık var ise böbrek hastalığı, kalp yetmezliği, alerji, enfeksiyon, ilaç kullanımı gibi, alakalı uzman hekim himayesinde tıbbi rehabilitasyonlarının yapılması gerekir” dedi.
Hangi ödem hangi hastalığın işareti olabilir
Göz kapakları ve yüzde alana gelen ödem alerjik, hormonal böbreküstü bezlerinin fazla çalışması, tiroit bezinin az çalışması gibi ve böbrek hastalıklarına bağlı büyüyebilir.
Akciğerde akışkan birikiminin olması böbrek hastalıkları, kalp yetmezliği ve enfeksiyon varlığını kollanır.
Karın içinde akışkan birikmesi gidişatı, böbrek, kalp veya karaciğer yetmezliği vaziyetinde ortaya çıkabilir.
Karın içindeki öteki uzuvların bağırsaklar, safra kesesi, bayanlarda yumurtalıklar ve rahim gibi enfeksiyon ve onkolojik hastalıklarında da öteki pek çok bulguyla beraber büyüyebilir.
Yalnızca gövdenin üst kısmı ve yüzde oluşan bir ödem, kalbe giden ana toplardamarlar vena kava superior belirtiyi gibi ve lenf kanallarının darlık ve tıkanıklıklarında görülebilir.
Ödem atılmasına dayanakçı yiyecekler
Bol ya da yeterli ölçüde su içmenin ödem gelişimini önleyebildiğini vurgulayan Atasoyu, ödemin atılmasına dayanakçı olan gıdaları da şöyle sıraladı; Ispanak, lahana, roka, nane, kuşkonmaz, maydanoz, pancar, üzüm, taze fasulye, ananas, kabak, soğan, pırasa, sarımsak, B vitamini ve demir kapsayan kepekli hububatlar. Atasoyu “Bu cins yiyeceklerin idrar söktürücü ilaçlar ile etkileşimi olabileceği usta bulundurulmalı ve fazla tüketimden kaçınılmalıdır” biçiminde de ihtarda bulundu.
