Parkinson hastalığında egzersizin önemi
Egzersiz, sağlıklı ve formda kalmak isteyen tüm insanlar için günlük yaşamın bir parçasıdır. Ancak, parkinson hastalarında durum biraz daha farklıdır. Onlar için doğru egzersiz hobi veya lüksten öte gerekliliktir. Egzersiz sayesinde dengeleri gelişir ve hareketlilik kazanırlar.
Haftada en az 2,5 saat egzersiz
Parkinsonlu hastalar için egzersizin amacı yürüme, denge, tremorun azalması, esneklik, kavrama gücü, motor koordinasyon, duruş, kaslarda spazmın azalması fonksiyonlarının devamlılığını sağlar. Haftada en az 2,5 saat egzersiz, parkinson hastalarının, hareketlilik ve yaşam kalitesini yükseltiyor. Egzersiz, parkinson hastalarını sadece fiziksel olarak etkilemez. Zihinsel gelişimlerine de katkı sağlar. Yorgunluk, ruh hali, uyku problemleri ve zihinsel sağlık semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olur. Dopamin; beynin ödül ve zevk merkezlerini kontrol eden, hareket ve duygusal tepkileri düzenleyen bir nörotransmiterdir. Parkinson hastalarında dopamin eksikliği mevcuttur. Egzersizin beyindeki dopamin miktarını arttırdığı gösterilmese de, araştırmalar egzersiz sonucu vücuttaki dopaminin daha verimli kullanıldığını göstermektedir.
Hangi egzersizler yapılmalı
Hastaların yapması gereken alıştırmalar, semptomlarının ne kadar kısıtlı olduğuna bağlıdır. Ancak her durumda germe egzersizleri, aerobik/kardiyo egzersizleri, dirençli egzersizler yapılmalıdır. Bu üç egzersiz çeşidini içeren aktiviteler ise Tai Chi, yoga, bisiklet sürmek, atlama, koşu, pilates ve danstır. “Rastgele uygulama” olarak bilinen egzersiz türünün de özellikle parkinsonlu hastalara yarar sağladığı gösterilmiştir. Parkinson hastalarının, öğrenilip tekrarlanandan ziyade değişen aktiviteleri uygulaması gerekmektedir. Hastalar için uygulanacak özel bir egzersiz programı yoktur. En iyi egzersiz programı kişinin semptomları dikkate alınarak hazırlanandır.
– Hafif semptomları olan kişilerin spor salonunda güç antrenmanlarına ağırlık vermesi öneriliyor.
– Orta derecede semptomları olan kişiler, bu semptomları hedefleyen egzersizlere odaklanmalıdır.
– Daha karmaşık semptomları olan bireyler, yaşam kalitelerini arttırmak üzere çalışmalıdır.
Özellikle bisiklet sürmek; hem denge hem de reaksiyon süresini geliştirir. Bu iki özellik, parkinson hastaları için önemlidir. Sonuç olarak, geleneksel bir bisiklet kullanmak bir güvenlik riski oluşturabilir. Alternatifler arasında üç tekerlekli bisikletler ve tandemler bulunmaktadır. Yüzme de koordinasyon için iyi bir egzersizdir ancak denge gerektirmez. Bu nedenle, parkinsonlu hastalar için iyi bir egzersiz olmayabilir. Hastaların egzersiz yapmak için ideal zamanı, hareketliliklerinin en iyi olduğu zamanlardır. Bu genellikle ilaçlarını aldıktan sonra bir saat kadar sürer. Bununla birlikte, bu durum değişebilir, bu nedenle her birey, hareketlilik zamanını kendi teşhis etmelidir.
Fizyoterapiste danışın
Hastaların egzersizin faydalarını görmesinin en iyi yolu, bunu tutarlı bir şekilde yapmalarıdır. 6 ay veya daha uzun süredir egzersiz programlarına katılan parkinsonlu kişiler, daha kısa programlar yapanlara kıyasla önemli kazanımlar elde eder. İlk kez parkinson tanısı konulan bir hasta, kendisine uyarlanmış bir egzersiz programını yürütmek için fizyoterapist ile görüşmelidir. Ayrıca egzersiz çeşitliliği açısında belli aralıklarla fizyoterapiste başvurmalı, imkanı varsa beraber çalışmalıdırlar.
