Bağırsak polipleri hakkında bilinmesi gereken her şey

Ailesel yatkınlık, genetik etkenler ve ileri yaş gibi değiştirilemeyen sebeplerin dışında; hayat biçimi farklılıkları ile polip yaradılışı önlenebiliyor. Sıhhatli beslenme kaidelerinin biri olan liften zengin gıdaların tüketimi, Akdeniz perhizi ve birinci derecede akrabalarında polip hikayesi bulunan bireylerin 50 yaş sonrası kumpaslı kolonoskopi yaptırması da tehlikeyi ehemmiyetli oranda eksiltiyor. Memorial Antalya Sağlık Kurumu Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Yıldıran Songür, bağırsak poliplerine yol açan tehlike etkenleri ve rehabilitasyonlar hakkında bilgi verdi.

İleri yaş en ehemmiyetli polip yaradılışı etmeni

Kalın bağırsakta tesadüfülen polipler iki cinslidir ve genellikle iyi mizaçlı olarak kabul edilmektedir. Biri, “adenomatöz” ismi verilen vazgeçildiğinde zaman içerisinde kansere dönüşebilen polipler, ötekiyi ise “hiperplastik polipler” gibi kanserleşme potansiyeli olmayan ya da çok düşük olan poliplerdir. Dolayısıyla kolonoskopi ile özellikle adenomatöz poliplerin tespit etilmesi ve ortadan kaldırılması gerekir. Polip yaradılışı yaşa bağlı olarak çoğalış göstermektedir. 30 – 40 yaşlarındaki bireylerde polip olma olasılığı %10 ila %15 ortamındayken, 70 – 80 yaşındaki bireylerde bu oran, %35 ila %40’lara çıkmaktadır.

Polip tehlikesini bu etkenler artırıyor

– 50 yaş üzerinde olmak

– Ailesinde sütun kanseri öyküsü olması

– Hareketsiz bir hayat stili

– Yağ içeriğinden zengin beslenme

– Fazla ölçüde et, özellikle de işlenmiş et mahsullerinin tüketimi

– Sigara alışkanlığı

– Kilo aşırılığı

– Sık ve kumpaslı içki alımı

Kanserin ilk bulgusu polip olabilir

Poliplerin ebatları ile kansere olan yatkınlıkları arasında da ilişki bulunmaktadır. Genellikle adenomatöz tipte bir polip ne kadar gelişirse, kanser büyüme olasılığı o kadar çoğalır. Misalin 2- 3 cm’lik bir polipin 5 mm bir polipe göre kansere dönme olasılığı daha yüksektir. Ama bu vaziyet, minik poliplerin kanserleşmeyeceği anlamına gelmemelidir. Zira kanser, bazen kendini poliple de gösterebilir.

Mide bağırsak hareketlerine dikkat

– Makattan kan gelmesi

– Karın sızısı

– Karında kabarıklık

– Anemi

– İshal

– Kilo kaybı

– Dışkılama alışkanlıklarında farklılık

Makat bölgesindeki kanamalar ciddiye alınmalı

Bağırsak polipleri rastgele bir bulgu vermez fakat çok gelişirse karın bölgesinde bir ekip rahatsızlıklara neden olabilir. Poliplerin gelişmesi beklenmeden rehabilitasyon edilmesi gerekir. Polip, bazen kanama ile de bulgu verebilir. Özellikle dışkılama sırasında olan kanamaların çoğu basur ya da çatlak denilen anal fissür rahatsızlıklarına bağlıdır. Bu sebeple ortaya çıkan kanama bu iki hastalığa bağlanır ve polip tehlikeyi göz arkasını edilerek kolonoskopi yaptırılmaz. Makatta oluşan her kanama, sadece anal bölge hastalıkları olarak değil sütun kanseri açısından da değerlendirilerek, hastaya kolonoskopi uygulanmalıdır.

35-40 yaş sonrası kumpaslı kolonoskopi

50 yaş sonrası dışkıda saklı kan tespit etilen bireyler kesinlikle kolonoskopi ile değerlendirilmelidir. Operasyon için 50 yaş bir hudut olarak belirtilmişse de 35-40 yaşında da şikayetleri bulunan şahısların da bu harekâtı yaptırması önerilir. Zira polipler 50 yaş evvelinde de ortaya çıkabilir. Kolonoskopi ile erken yaşlarda tutulan bir polip, ileri yaşta hastanın tutulacağı kansere karşı gözeticidir. 50 yaş evvelinde rahim ve yumurtalık kanseri olan bayanlarda sütun polipi olma olasılığı yüksektir. Bu hasta grupları için de kolonoskopi taraması lüzumludur.

Polipler erken düzeyde tamamen rehabilitasyon edilebilir

Poliplerin iyi ya da makûs mizaçlı olduğunun tanımlanması için çıkarılması gerekir. Kolonoskopi ile yapılan polipektomi harekâtı sayesinde poliplerin %90’ı alınabilir ve rehabilitasyon da poliplerin rakamına ve büyüklüklerine göre tasarlanır. Hasta daha sonra hekiminin önereceği zaman aralığında harekâtı kumpaslı olarak yaptırır. Çok erken düzeyde fark edilen makûs mizaçlı polipler tamamen ortadan kaldırılabilir.

Bağırsak sıhhati için…

– Sigara içmemeye itina gösterin

– Hayvansal et ve yağ tüketiminden kaçının

– Akdeniz perhizi ile beslenin

– Lif açısından zengin yiyecekler seçim ederek bağırsak hareketlerinizi gevşetin

– Ailede polip hikayesi varsa rutin hakimiyetlerinizi ilgisizlik etmeyin